Geologia jest bardzo ciekawą dziedziną nauki, a jej dział poświęcony zjawiskom dynamicznym zasługuje na szczególną uwagę. Co to jest geologia dynamiczna i jaka jest jej rola?
Geologia dynamiczna
Ten dział geologii poświęcony jest przede wszystkim procesom dynamicznym zachodzącym na powierzchni naszej planety. Badania geologiczne gruntu http://www.gco-consult.com/www/pl/oferta/geotechnika.html tego typu dowiodły już, że istnieją znaczące analogie miedzy procesami, które dzieją się teraz, a tymi, które wydarzyły się w poprzednich epokach geologicznych. Oznacza to, że co prawda rzeczoznawcy budowlani raczej nie będą w stanie nam powiedzieć, po jakiej glebie chodziły dinozaury, ale osoby zajmujące się geologią dynamiczną – już tak.
Geologia dynamiczna w kosmosie
Podobnie rzeczoznawca budowlany http://www.gco-consult.com nie oceni zjawisk zachodzących w glebie na Saturnie czy Jowiszu, ale czy będzie w stanie zrobić to geolog dynamiczny? Odpowiedź brzmi: tak, ale tylko w teorii. Istnieją co prawda firmy geologiczne. Zajmujące się tego typu zagadkami, jednak należy mieć na uwadze, że każda planeta, księżyc czy inne ciało kosmiczne rządzi się swoimi prawami. Wpływ na procesy geologiczne mają bowiem takie rzeczy jak:
- Atmosfera lub jej brak,
- Wiatr słoneczny,
- Wietrzenie fizyczne,
- Opady meteorytów.
Jakie są działy geologii dynamicznej?
Geologię dynamiczną dzielimy przede wszystkim na dwa duże podkategorie, jakimi są procesy endogeniczne oraz procesy egzogeniczne. Te pierwsze, to procesy wewnętrzne, a drugie – zewnętrzne.
Procesy endogeniczne
Procesy endogeniczne to takie, które źródło swoje mają pod powierzchnią ziemi. Zachodzą one przede wszystkim wskutek energii pochodzących z wnętrza naszej planety. Ich skutkiem jest przemieszczanie się materii zarówno w górnym płaszczu Ziemi, jak i w jej skorupie.
Procesy endogeniczne wpływają więc na:
- Pluonizm,
- Wulkanizm,
- Procesy sejsmiczne,
- Procesy lądotwórcze,
- Procesy górotwórcze,
- Metamorfizm,
- Ruchy diktyogeniczne,
- Ruchy oceanotwórcze.
Plutonozm polega na tworzeniu się pod powierzchnią ziemi zbiorników magmy, które następnie stygną i jak wskazują badania gruntu http://www.gco-consult.com/www/pl/oferta/badania-terenowe.html tworzą następnie skały plutonoczne. Wulkanizm mówiąc w uproszczeniu odpowiada za aktywność wulkanów na powierzchni Ziemi. Chodzi więc przede wszystkim o wydobywanie się na powierzchnię naszej planety ławy i innych materiałów.
Procesy sejsmiczne odpowiadają między innymi za trzęsienia ziemi, zaś lądotwórcze – za tworzenie się kontynentów oraz wysp i ich wędrówki na przestrzeni dziejów. Odpowiednio procesy górotwórcze odpowiadają za różnice w ukształtowaniu terenu.
Metamorfizm natomiast prowadzi do zmian w skałach. Dotyczą one nie tylko ich wyglądu i tekstury, ale także struktury, a nawet składu chemicznego – tak głębokie są to procesy.
Ruchy oceanotwórcze jak sama nazwa wskazuje prowadzą do powstawania oceanów, dając w ten sposób pole do popisu nauce jaką jest hydrogeologia. Jak do tego dochodzi? Chodzi tutaj przede wszystkim o ruchy pionowe, które prowadzą do obniżania się ogromnych połaci lądu. W ten sposób właśnie powstaje dno oceaniczne. Pośrednio ruchy te także prowadzić mogą do transgresji morza – czyli stopniowego zalewania lądów przez wody morskie.
Procesy egzogeniczne
O ile procesy endogeniczne zachodzą pod powierzchnią ziemi, o tyle egzogenicznie – wręcz przeciwnie. Chodzi tutaj o wszystkie procesy, które mają wpływ na obraz skorupy ziemskiej, ale zachodzą na jej powierzchni. Zaliczamy do nich zarówno te pochodzenia ziemskiego, jak i kosmicznego. Te pierwsze to wytwory atmosfery naszej planety. Drugie – to wszystko, co spada na nią z kosmosu, czyli na przykład komety i meteoryty.
Warto zauważyć, że procesy takie podzielić możemy dodatkowo na twórcze i niszczące.
Twórcze procesy egzogenicznie to przede wszystkim:
- Akumulacja,
- Diageneza.
Akumulacja polega na gromadzeniu się osadów. Osadami mogą być na przykład szczątki roślin i zwierząt czy też okruchy skał. Prowadzi do zmiany obrazu terenu poprzez nanoszenie tychże osadów. Diageneza to proces, w którym powstają skały. Dzieje się tak gdy luźny osad, na przykład okruchy skalne, zostaną scalone spoiwem, czyli między innymi piaskiem lub ziarnem skalnym. Pod wpływem wilgotności, ciśnienia i czasu prowadzi to do powstania tak zwanych skał zwięzłych.
Noszące procesy egzogenicznie to między innymi:
- Wietrzenie,
- Erozja,
- Upadki ciał niebieskich.
Wietrzenie wbrew swojej nazwie nie zachodzi wyłącznie pod wpływem wiatru. Prowadzić do niego mogą również inne warunki atmosferyczne, a także po prostu woda, energia słoneczna i organizmy żywe. Erozja to procesy wskutek których gleba zostaje usunięta z jednego obszaru ziemi, a następnie przeniesiona w inne miejsce. Typowymi przykładami są tu erozja wodna oraz erozja lodowcowa. Ta pierwsza zachodzi na przykład wtedy gdy morze podmywa klify doprowadzając do ich osunięcia. Do tej drugiej dochodzi gdy przez dany teren przesuwa się lodowiec.
Z upadkami ciał niebieskich mamy do czynienia wówczas gdy na powierzchnię naszej planety spadają meteoryty, planetoidy lub komety. Wskutek takich zdarzeń powstają przeważnie przede wszystkim kratery, które zmieniają obraz krajobrazu. Mogą jednak prowadzić również do dalszych przemian, na przykład wskutek masowego wymierania organizmów żywych tak jak to miało miejsce w przypadku dinozaurów.
